Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası Nedir?
Dış ticaret yapan her şirketin hayalini kurduğu bir avantajdan bahsediyoruz: Gümrük işlemlerinin minimum evrakla ve maksimum hızda yapılması. İşte bu noktada karşımıza Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası çıkıyor. Peki bu belge tam olarak neyi ifade ediyor, kimler alabilir ve neden bu kadar önemli?
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası, uluslararası ticarette güvenilirliğini ve şeffaflığını ispatlamış firmalara verilen bir ayrıcalıktır. Bu belge sayesinde şirketler, ihracat ve ithalat süreçlerini çok daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlayabilirler. Gümrükte uzun süreler beklemek, ek kontrollerle zaman kaybetmek yerine, işlemler fabrika çıkışı ya da girişinde tamamlanabilir.
Bu belge yalnızca bürokratik engelleri ortadan kaldırmakla kalmaz, aynı zamanda firmanın global anlamda güvenilir bir iş ortağı olduğunu da tesciller. Uluslararası tanınırlığı sayesinde dış ticarette elinizi güçlendirir.
YYS Belgesi Nasıl Alınır?
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası almak, belli başlı kriterlerin sağlanmasını gerektirir. Yani her isteyen firma bu belgeye sahip olamaz. Gerekli koşullar yerine getirilmeli ve süreç şeffaf bir şekilde yürütülmelidir.
Başvuru Süreci ve Gerekli Şartlar
Güvenilirlik Koşulu
Gümrük mevzuatına aykırı bir eylemde bulunmamış olmak gerekir.
Firma geçmişinde kaçakçılık veya usulsüzlük gibi ciddi kayıtların olmaması önemlidir.
Ticari Kayıtların Şeffaflığı
Tüm taşımacılık, stok ve ticari işlemler detaylı ve izlenebilir şekilde kayıt altına alınmalıdır.
Bilgisayar sistemlerinin veri saklama ve dış müdahaleye karşı güvenli olması şarttır.
Maddi Yeterlilik
Firma, yükümlülüklerini yerine getirecek maddi kaynaklara sahip olmalıdır.
Emniyet ve Güvenlik Önlemleri
Ürünlerin kontrol edilebilmesi için uygun alanların varlığı,
Güvenlik açıklarının kapatılmış olması,
Çalışanlar ve iş ortaklarıyla belirli prosedürlerin oluşturulmuş olması gerekmektedir.
YYS ve Onaylanmış Kişi Statü Belgesi
Bu iki belge sıkça karıştırılır ama aslında farklı şeylerdir. Her ikisi de dış ticarette kolaylık sağlasa da, kapsam ve içerik olarak ayrılırlar.
YYS, Avrupa Birliği'nin AEO (Authorized Economic Operator) sistemine denk bir belgedir ve uluslararası geçerliliğe sahiptir.
Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKSB) ise sadece Türkiye gümrüklerinde geçerlidir ve yerel kolaylıklar sağlar.
Aralarındaki Temel Farklar
Kriter | YYS | OKSB |
Geçerlilik | Uluslararası | Yalnızca Türkiye |
Güvenlik Unsurları | Yüksek seviyede | Sınırlı düzeyde |
Sağladığı Kolaylıklar | Geniş kapsamlı | Sınırlı |
Belge Süresi | Süresiz olabilir | Belirli süreli |
YYS Sahiplerine Sağlanan Kolaylıklar
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi firmalar, dış ticaret sürecinde gümrük idareleri ile işbirliği içinde çalışır gibi ayrıcalıklara sahip olurlar.
Bu Sertifika ile Elde Edilen Avantajlar:
Yeşil Hat Uygulaması: Gümrük idaresinde belge kontrolü ve eşya muayenesine tabi olmadan ithalat-ihracat işlemlerini gerçekleştirebilme kolaylığı
Belge Kontrollerinde Öncelik: Evrak kontrolü gerekiyorsa öncelikli değerlendirme yapılır.
Fiziki Muayenede Öncelik: Fiziki kontrol gerekiyorsa sıraya girilmeden yapılır.
Fabrikadan Doğrudan İhracat / Fabrikaya Doğrudan İthalat(Yerinde Gümrükleme): Ara depolara gerek kalmadan işlem tamamlanır. Firmalar kendi fabrikasında ithalat ve ihracat işlemlerini gerçekleştirebilir.
Eksik Beyan ve Kısmi Teminat Uygulamaları: Evraklar tamamlanmamış olsa dahi işlem yapılabilir.
Götürü Teminat Sistemi: Belirli oranda teminatla birden fazla işlem gerçekleştirme hakkı.
Onaylanmış İhracatçı Yetkisi: EUR.1, EUR-MED, fatura beyanı gibi belgeleri doğrudan düzenleme hakkı.
Kimler YYS Başvurusunda Bulunabilir?
Bu belgeye başvurabilmek için firmanın aşağıdaki niteliklere sahip olması gerekir:
En az 3 yıl boyunca aktif bir şekilde dış ticaret yapmış olması.
Gümrük mevzuatına hakim bir ekip bulundurması.
Şeffaf, düzenli ve dijital ortama aktarılmış bir kayıt sistemine sahip olması.
Yeterli fiziksel güvenlik altyapısı ve personel eğitimi süreçlerinin tamamlanmış olması.
YYS Sahibi Olmanın Ticaretteki Stratejik Rolü
YYS yalnızca teknik bir belge değildir. Aynı zamanda marka değerinizin ve ticari itibarınızın bir göstergesidir. Uluslararası pazarda rekabet edebilmenin altın kurallarından biri, güvenilir ve hızlı olmaktır.
Bu sertifikaya sahip firmalar:
Yeni iş ortaklıklarında öne çıkar,
Uluslararası alıcılara karşı güven oluşturur,
Nakliye sürelerini kısaltarak müşteri memnuniyetini artırır.
YYS Başvurusu Reddedilirse Ne Olur?
Her başvuru olumlu sonuçlanmaz. Başvuru reddedilirse:
Eksikler resmi yazıyla bildirilir.
Düzeltme hakkı tanınır.
İkinci başvuru, eksikler giderildikten sonra yeniden yapılabilir.
Reddedilmenin sık sebepleri:
Güvenlik protokollerinde yetersizlik,
Mali yeterlilik belgesinin sunulmaması,
Eksik belge veya yanlış beyan.
YYS Belgesinin Geçerlilik Süresi ve İptali
Belge süresi sınırsız olabilir ancak sürekli olarak denetlenir. Şartların sağlanmadığı tespit edilirse belge askıya alınabilir ya da tamamen iptal edilebilir.
İptal Nedenleri:
Mevzuata aykırı işlemler,
Sahte belge düzenlemek,
Taahhütlerin yerine getirilmemesi,
Geriye dönük kayıt manipülasyonu.
YYS’yi Dijital Ortamda Takip Etmek
Teknolojik gelişmeler, belgelerin de dijitalleşmesini sağladı. YYS süreci de artık E-Gümrük Sistemleri üzerinden yürütülüyor. Başvuru, belge takibi, eksik evrak bildirimi gibi tüm işlemler çevrimiçi yapılabilir.
Sık Sorulan Sorular
YYS almak zorunlu mudur?
Hayır, gönüllü bir uygulamadır. Ancak sahip olmak çok sayıda avantaj sağlar.
YYS ile hangi belgeleri düzenleyebilirim?
EUR.1, EUR-MED ve fatura beyanı gibi belgeler YYS ile doğrudan düzenlenebilir.
Belgeyi almak ne kadar sürer?
Tüm belgeler eksiksiz sunulursa ortalama 6-8 ay sürebilir.
YYS ile hangi uygulamalardan yararlanırım?
Yeşil hat, eksik beyan, götürü teminat, yerinde gümrükleme gibi uygulamalardan faydalanabilirsiniz.
Bu belgeyi aldıktan sonra denetim olur mu?
Evet, belge süresiz de olsa denetimler aralıklı olarak yapılır. Şartlar sağlanmazsa iptal edilir.